Báo Pháp Luật – Hạn chế xe xăng ở TP.HCM
Lê Trung Tính.
CT hiephoi VTHK T.HCM
(11/8/25)
Câu hỏi 1:
Thưa ông, liên quan đến đề xuất TP.HCM thí điểm vùng phát thải thấp (gọi tắt là LEZ) ở khu trung tâm, Cần Giờ, dần hạn chế xe không đạt chuẩn, lộ trình từ 2026 đến 2032 trước khi mở rộng. Ông có đánh giá như thế nào về đề xuất này?
Câu trả lời 1:
Theo tôi, đây là một chương trình thí điểm rất cần thiết và làm càng nhanh càng tốt, vì thời gian không còn kịp theo cam kết Net zero vào năm 2050 mà Thủ tướng CP đã cam kết với cộng đồng quốc tế; đặc biệt là ở TP.HCM theo đề xuất của ngành GTVT TP trước đây, là vào năm 2030, toàn bộ PTVT thuộc hệ thống VTHKCC (tức Taxi & xe buýt TP) sẽ chuyển đổi sang xe điện đạt mức 100%, tức đi trước so với các Tỉnh /TP khác chừng 5 -10 năm! Nên nếu TP ta không khởi động sớm khung chính sách này thì không đảm bảo được lộ trình chung!
Câu hỏi 2:
Thưa ông, việc thí điểm vùng phát thải thấp ở khu trung tâm TP.HCM và Cần Giờ sẽ tác động như thế nào đến chất lượng môi trường, giao thông và đời sống người dân?
Câu trả lời 2:
Theo đề xuất của nhóm chuyên gia, việc cho thí điểm vùng phát thải thấp – LEZ ở khu vực trung tâm và ở Cần Giờ theo tôi là có lý lẽ của nó.
Ở khu vực trung tâm, khoanh vùng “vùng phát thải thấp” cho làm trước là hợp 1ý, vì khu vực trung tâm ở các TP đô thị luôn là những vùng ô nhiễm cao nhất! Tuy nhiên, riêng đề xuất chuyển đổi xanh ở 2 vùng Cần Giờ hoặc Côn Đảo là ngay trong đề án và khi triển khai thực hiện chính quyền TP cần giải thích hết sức cặn cẽ lý do, để thuyết phục sự hưởng ứng của người dân, vì theo nguyên tắc chung, chúng ta cần căn cứ vào bản đồ ô nhiễm hiện tại, ở nơi nào ô nhiễm cao nhất phải thức hiện sớm nhất, trong khi đó ai cũng biết vùng Cần Giờ và Côn Đảo hiện nay là ít ô nhiễm nhất trên thực tế!
Câu hỏi 3:
Trong bối cảnh lượng phương tiện cá nhân ở TP.HCM đang tăng nhanh, theo ông đâu là thách thức lớn nhất khi triển khai LEZ và lộ trình hạn chế xe xăng không đạt chuẩn?
Câu trả lời 3:
Phương tiện VTCC và xe cá nhân ở TP.HCM trước đây luôn dẫn đầu cả nước, nay TP.HCM mới sáp nhập thêm 2 tính Binh Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, làm cho số lượng phương tiện ngày càng gia tăng! Do vậy, theo tôi, Chuyển đổi xanh ở TP.HCM sẽ cần nột nguồn lực thật sự khổng lồ, khó có ngân sách nào đảm đương nổi!
Do vậy, việc ưu tiên là cần nghiên cứu các giải pháp huy động tốt nguồn vốn từ khu vực kinh tế tư nhân càng nhiều, càng tốt!
Còn lộ trình hạn chế xe xăng, cần minh thị và công bố càng dài càng tốt. Không nên vội vã chỉ thông báo 1 năm như dự kiến là quá gấp gáp, trong khi nhiều yêu cầu chính đáng của dân, chúng ta không kịp làm rõ, hoặc quan tâm giải quyết, thí dụ như:
- Khuyến khích người dân mua xe điện thay thế xe xăng nhưng các chung cư ra thông báo công khai không cho cư dân các chung cư gửi xe dưới tầng hầm hoặc sạc điện ở khu vực chung cư!
- Hoặc muốn dân sử dụng xăng E10 nhưng chỉ ra thông báo & cho thực hiện ngay, trong khi loại xăng này không nên sử dụng cho các loại xe nào? Bộ công thương không hề có phân tích và ra thông báo hướng dẫn!
Câu hỏi 4:
Đ
ể chính sách LEZ thực sự khả thi và công bằng, đặc biệt với nhóm người thu nhập thấp phụ thuộc vào xe cũ, cần những giải pháp hỗ trợ cụ thể nào, thưa ông?
Câu trả lời 4:
Để chính sách LEZ thực sự khả thi và công bằng, đặc biệt với nhóm người thu nhập thấp phụ thuộc vào xe cũ, theo tôi trước nhất là UBND TP. HCM cần thuyết phục để HĐND TP.HCM thông qua khoảng 10 chính sách mà Sở Xây dựng đã dự kiến và đề nghị, trên cơ sở đó, nếu cả “combo chính sách này” chưa thực sư hữu hiệu, TP chúng ta có thể đề nghị bổ sung hàng loạt chính sách kích thích khác!
Lợi thế của TP.HCM hiện nay là có NQ 98/QH15: cho phép TP mạnh dạn thí điểm những chính sách đi tiên phong mà cả nước chưa có, chỉ cần thông qua được HĐND là có thể thí điểm!
Chính sách hỗ trợ cho nhóm yếu thế và có các loại xe cũ để mưu sinh, chúng tôi nhận thấy dự kiến đế xuất do Viện NCPT thời gian qua nhằm chuyển đổi trước 400.000 xe grab, be … phục vụ VCCC là khá phù hợp!
