Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định tài xế ô tô kinh doanh vận tải – vận tải nội bộ không được phép lái xe liên tục quá 4 giờ, thời gian làm việc trong ngày tối đa 10 giờ và trong 1 tuần không được lái xe quá 48 giờ.
Các quy định này vừa được “hiện thực hóa” trong nghị định 168 bằng hình thức xử lý nghiêm khắc: phạt tiền 3-5 triệu đồng kèm hình phạt bổ sung là trừ 2 điểm giấy phép lái xe nếu tài xế vi phạm.
Chủ xe để cho tài xế của mình vi phạm cũng sẽ bị xử phạt 4-6 triệu đồng (cá nhân) và 8 – 12 triệu đồng (tổ chức).
Câu hỏi 1:
Ông có nhận định gì về quy định thời gian lái xe của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ trong nghị định 168 vửa thông qua?
Câu trả lời 1:
- Luật TT ATGT ĐB ban hành từ tháng 6/24 và có hiệu lực thực hiện từ ngày 1/1/25, là thời gian đủ dài để ban hành Nghị định hướng dẫn trước khi thực hiện 45 ngày, theo đúng quy định của luật ban hành văn bản Quy phạm pháp luật;
- Tuy nhiên, tiếc thay nghị định 168 lại ban hành theo thủ tục rút gọn, chỉ mấy ngày sau là thực hiện, nên khá cập rập, và lại xảy ra vào mùa cao điểm phục vụ Tết tây và Tết ta của ngành vận tải, cho nên giới vận tải không trở tay kịp! Và điều đó đã thực sự gây khó khăn chẳng những cho ngành vận tải, mà chắc chắn còn kéo theo hệ lụy cho cả nền kinh tế!
Câu hỏi 2:
Việc áp dụng luật mới theo ông nó có những ưu và nhược điểm như thế nào đối với doanh nghiệp và tài xế vận tải đường dài?
Câu trả lời 2:
- Qui định của 2 luật quá nhiều điểm mới, nhưng chưa có thời gian phổ biền, tuyên truyền nên gây khó khăn cho người dân khi thực hiện. Chỉ riêng quy định về “thời gian lái xe không được quá 4 giờ liên tục” và “ lái xe không được lái quá 10g/ngày ” , thực ra trước đây đã có, các nước cũng đã làm và nhằm mục đích cuối cùng là bảo vệ sức khỏe cho người lái xe cũng như nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông; Tuy nó không phù hợp với thực tiễn ở VN ta vì tệ trạng kẹt xe triền miên và cơ sơ hạ tầng còn nhiêu bất cập! Tuy nhiên, giới lái xe cũng cố gắng khắc phục !
- Nay, ban hành thêm quy định mới “ Lx không được lái quá 48 giờ trong một tuần”, nó cộng hưởng, thực sự là nút thắt làm cho tình hình thêm khó khăn chồng khó khăn!
- Về ưu điểm, tức mục đích cuối cùng là đảm bảo sức khỏe cho chính người LX và nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông đâu chưa thấy! Chỉ thấy nếu chúng ta làm cuộc khảo sát bỏ túi sẽ thấy ngay gần 100 % giới LX đều không đồng ý! Một quy định vì lợi ích của chính họ và vì lợi ích công cộng nhưng những người thụ hưởng không biểu đồng tình là điều chúng ta cần xem xét lại!
- Còn về nhược điểm thì lộ rõ, mà nhãn tiền trước mắt là:
- Làm xáo trộn cuộc sống vào những ngày tất bật của năm;
- Giá cả hàng hóa và dịch vụ gia tăng không tránh khỏi;
- Nguy cơ thiếu hàng hoá phục vụ Tết, thiếu xe khách đáp ứng nhu cầu tăng cao nhiều lần trong dịp Tết là hiện thực nhãn tiền!!!
Câu hỏi 3:
Ông có những giải pháp thiết thực nào nhằm giải quyết bài toán trên, tìm lối ra cho tài xế và doanh nghiệp vận tải?
Câu trả lời 3:
Thực ra, các nhà hoạch định chính sách nếu họ chịu khó tiếp thu những ý kiến trái chiều thì mọi chuyện đã khác! Thường là họ không tiếp thu các ý kiến phản biện xã hội nhưng không hề có những phản biện giải trình, trả lời kiến nghị của nhiều người, nhiều cấp, trong đó có cà tiếng nói của các hiep hội ngành nghề như chúng tôi!
Trước tình hình khá ngổn ngang trăm mối như hiện nay, chúng tôi thiết nghĩ chúng ta chịu khó suy nghĩ, thì cũng sẽ có nhưng giải pháp làm cho tình hình bớt khó khăn hơn, thí dụ như:
- Câu chuyện cần phải đổi ngay “ giấy chứng nhận đăng ký xe” tương thích với “ biển số vàng đã đổi ” là chưa thực sự cần thiết vào thời điểm này! Chúng ta chỉ cần thông báo triển hạn bắt đầu thực hiện từ 1/7/2025; như vậy xe hết hạn đăng kiểm hà tất gì buộc phải đổi giấy CNDK lại trong thời điểm “cao điểm”
phục vụ này? - Về quy định mới: “Mỗi tuần chi được lái xe 48 giờ” , ta chỉ cần xác định lại đây là “mức bình quân trong cả năm” , điều đó cũng có nghĩa là mùa cao điểm LX có thể chạy nhiều giờ hơn 48 tiếng; nhưng đồng thời chúng ta cũng cần tiếp tục nghiên cứu nâng số giờ từ 48 lên 60 giờ, theo một số DN/HTX đã gợi ý và đề nghị, vì theo Luât lao động, LX còn có quyền làm thêm giờ, mà ngành nghê vận tải quy luật hoạt động theo mùa rất rõ rệt!
- Về mức phạt quá nặng khi so sánh với các nước:
a) Ở VN ta nghèo, lại quy định mức phạt quá cao không “tương xứng” với mức “vi phạm” cũng như mức sống của người dân nên dư luận xã hội hiện nay cho rằng nó mang tính “trừng phạt” hơn là “ hình phạt”!
Thí dụ một so sánh cụ thể:
Lỗi vi phạm “Chạy vượt đèn đỏ”, chúng ta phạt 20 triệu là quá cao: cao gấp 3 lần Singapore ,10 lần Mỹ ….; trong khi mức thu nhâp b/q đầu người của VN ta quá thấp là cần điều chỉnh ngay.
- Trung Quốc 200 NDT # 700.000 VND;
- TP New York – MỸ (50USD # 1,2 triệu);
- Thai Lan (400 bath # 2,9 triêu);
- London (100 bảng # 3,2 triệu);
- Singapore ( 400 SGD # 7,5 triêu);
b) Về căn cứ xây dựng mức phạt:
Chúng tôi thiết nghĩ chúng ta cần:
- Tránh khuynh hướng cực đoan, nhân danh lợi ích công cộng, nhưng chưa chắc nó có thực sư đạt đến mục đích đó không?;
- Mà nên chọn theo khuynh hướng của “hình luật tiên tiên trên thế giới” là “ ngày càng nặng tính giáo dục hơn hình phạt” !
- Do vậy, chúng tôi đề nghị nên nhanh chóng điều chỉnh ngay những mức phat tăng đến 20 – 30 – 50 lần mức phạt cũ; chỉ duy trì nhưng mức phạt tăng 5-7 lần là phù hợp!
4) Về giải pháp chống kẹt xe nội thị:
Chúng tôi cho rằng, chúng ta nên nhanh chóng áp dụng ngay hoặc cho thí điểm:
- Cho phép tất cả xe 2 bánh đến ngã 3, hoặc ngã 4 khi gặp đèn đỏ là mặc nhiên được quẹo phải, ngoại trừ những nơi có xung đột giao thông cần gắn biển báo cấm quẹo phải khi đèn đỏ;
- Giải pháp này sẽ nhanh chóng giải tỏa lượng xe 2 bánh – thường là nguyên nhân kẹt xe chính và đây là giải pháp ít tốn kém công sức nhất!